رشد انرژی و پهنای باند اینترنت
به دنبال بحران اقتصادی سال 2008 ، تقاضا برای کابلهای زیر دریایی فشار قوی (HV ) و کابل پرفشار EHV کاهش یافت، اما همانطور که در قسمت اول این مقاله گفته شد در سال‌های 2010 و 2011 موقعیت این محصول در بازار بهبود یافت. امروز می‌خواهیم بیشتر روی صحبت خود را به سمت رشد انرژی و پهنای باند اینترنت ببریم. پس با ما همراه باشید…
رشد انرژی و پهنای باند اینترنت
انرژی سبز : صنعت در حال رشد
در چهار تا پنج سال گذشته، پروژه‌های انرژی باد در ابعاد قابل ملاحظه بوده و در آمریکا و اروپای غربی متمرکز شد. بیش از نیمی از پروژه‌ها مربوط به شرکت‌های ملی، تولید انرژی و برای افزایش ظرفیت انرژی تجدیدپذیر مزارع بادی دریایی هستند. اولین مورد مزارع بادی دریایی متعلق به شرکت تانت و بانک تورنتون است که به شبکه‌های برق داخلی متصل شده است. با توجه به قیمت‌های گران انرژی و اهداف مورد نظر در تولید انرژی‌های تجدید پذیر، منابع انرژی تجدید پذیر، مانند انرژی باد و برق آبی، تا آنجا که عوامل جغرافیایی اجازه می‌دهد به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته‌اند.
نیاز به اتصال این منابع تجدیدپذیر انرژی به شبکه‌های اصلی، به عنوان عامل تعیین‌کننده‌ای در سال‌های آینده برای بازار کابل های زیردریایی قدرت EHV/HV مطرح خواهد شد. همین مسئله، به عنوان بزرگترین عامل رشد انرژی و پهنای باند اینترنت در بازار جهانی (54 )%در سال 2008 تا 2009 محسوب شده است. تعدادی از این پروژه‌ها به منظور اتصال نیروگاه‌های نصب شده در جزایر به مناطق اصلی و تأمین برق مطمئن اجرا شده‌اند.
این موارد 23 درصد از علل مصرف کابل زیر دریایی قدرت در بازار را تشکیل داده‌اند. پروژه‌های انتقال توان در جزایر متروکه و در امتداد سایر برنامه‌ریزی‌های شهری جهت توسعه صنعت توریسم و یا پارک‌های تجاری انجام می‌شود که امروزه به صورت فزایندهایی در خاورمیانه و جنوب شرق آسیا و همین طور در حاشیه دریای مدیترانه رواج پیدا کرده است. پروژه‌های بزرگتری نیز برای اتصال شبکه‌های برق در کشورهای مختلف انجام گرفته است.
به عنوان مثال پروژه (نورند) ارتباط بین نروژ و هلند را برقرار می‌نماید. هدف از این کار، مهار کردن قیمت انرژی و بهبود قابلیت اطمینان منابع نیرو و امکان دسترسی به انرژی‌های تجدیدپذیر است. وقتی دوره زمانی 2010 تا 2015 را عمیق‌تر بررسی کنیم، مشخص می‌شود که این پروژه‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای، به خصوص در اروپای غربی، مورد توجه قرار گرفته‌اند. از دیدگاه تجاری، اتصال پایدار انرژی، به دلیل هزینه‌های کمتر، سودآوری را افزایش می‌دهد. هزینه اجرایی پروژه‌های کابل زیردریایی قدرت برای هر کیلومتر، 15 میلیون دلار برآورد می‌شود. قسمت قابل ملاحظه‌ای از این هزینه صرف خرید تجهیزاتی می‌شود که برای تبدیل به جریان مستقیم که برای هدایت مؤثر فواصل طولانی از آنها در زیر خاک و یا زیر دریا لازم است، بکار می‌رود. در مقایسه با این هزینه، انتقال توان در خطوط قدرت بر روی دکل‌ها، بسته به نوع زمین و سایر عوامل، از 6/1 میلیون دلار تا 4/6 میلیون دلار برای هر کیلومتر هزینه خواهد داشت.
با وجود هزینه‌های زیاد آن، در مجموع و وقتی به صورت کلان دیده شوند، کابلهای زیردریایی سودآوری بالایی خواهند داشت. به طور مثال کابلهای دریایی بین سانفرانسیسکو و پیتزبورگ در ایالت کنترکاستا در خلیج سانفرانسیسکو به طول 85 کیلومتر که توسط شرکت پریسمیان نصب گردید، این امکان را فراهم آورد تا نیروگاه‌های قدیمی در طول مسیر، به کنار نهاده شوند. (شکل 1)
دلایل سیاسی نصب کابل های زیردریایی
در مارس 2013 ،فلسطین اشغالی و قبرس طرح توجیهی اجرای کابل قدرت زیردریایی بین دو کشور را منتشر کردند. این طرح امنیت متقابل انرژی دو کشور را تأمین و امکانی برای صادرات انرژی فلسطین اشغالی به اروپا فراهم می‌آورد. هزینه این پروژه اسرائیلی – قبرسی حدود نیم میلیارد دلار (660 میلیون یورو) برآورد می‌شود و در واقع قسمتی از پروژه بزرگی است که به یونان رسیده و از آن جا به شبکه برق کشورهای اروپایی متصل خواهد شد.
در صورت تأیید این پروژه اروپایی – آسیایی، 1000 کیلومتر کابل تا عمق 2000 متر کشیده می‌شود. براساس اعلام کنسرسیوم DEH که متشکل از شرکت‌های قبرسی و یونانی است، این کنسرسیوم با شرکت اسرائیلی کورپ الکتریک که شرکتی دولتی است، تفاهم‌نامه‌ای را در مارس 2012 امضا نموده که منجر به انجام مطالعه امکان سنجی گردید و باید تا پایان امسال به انجام رسد. ساخت و نصب کابل سه سال طول خواهد کشید.
اسرائیل که توسط کشورهای عربی همسایه احاطه شده است، موافقتنامه انتقال انرژی با همسایگان خود ندارد. کابل فوق‌الذکر، حدود 2000 مگاوات به صورت دو طرفه منتقل کرده و به اسرائیل توان آن را می‌دهد که در صورت افزایش تولید و افت ذخایر، برق خود را بفروشد. اخیراً این کشور در مدیترانه شرقی منابع عظیمی از گاز طبیعی کشف کرده است و مطالعاتی برای صادرات بیشتر این ذخایر در سال‌های آتی و اجرای پروژه های دریایی، انجام داده است. این کشور با افزایش مصرف انرژی در داخل، در مقابل خاموشی‌ها ایستادگی کرده است و تا حدی نقش بسزایی در رشد انرژی و پهنای باند اینترنت داشته است.
پروژه های اخیر: اروپا و برزیل
شرکت REE ،اپراتور سیستم انتقال برق اسپانیا، کابل قدرت زیردریایی را با هزینه 90 میلیون یورو و در مسافت 115 کیلومتر بین جزایر مایورکا و ایبیزا نصب می‌کند. این پروژه، بخشی از سرمایه‌گذاری شرکت REE برای اتصال جزایر بالریک به شبه جزیره ایبریا می‌باشد تا تأمین برق جزایر تضمین شود. از مزایای دیگر این پروژه می‌توان بهبود بهره‌وری، صرفه‌جویی بیشتر عملیاتی و کاهش گازهای گلخانه‌ای را نام برد. سال گذشته، شرکت REE در پروژهای موسوم به رومولو، که شامل 240 کیلومتر کابل فشار قوی با جریان مستقیم است و شبکه 400 کیلوولتی اسپانیا و مالورکا را به هم وصل می‌کند، شرکت کرد.
در این قرارداد پیمانکاری جدید، با نصب کابل زیردریایی 132 کیلوولت متناوب و با عایق XLPE تا ایبیزا توسعه پیدا خواهد کرد. شرکت نکسان، تأمین‌کننده کابلهای زیردریایی برای شرکت REE ،اعلام کرده که با اجرای این پروژه 100 مگاواتی، دو رکورد جهانی ثبت خواهد شد. این پروژه طولانی‌ترین کابل قدرت 3 فاز در دنیا بوده و دارای عمیق‌ترین نصب تا این زمان محسوب می‌شود. (عمق نصب این کابل، 750 متر خواهد بود.)
برزیل: ثروت نفت زیردریایی و نیاز به کابل زیردریایی قدرت
شرکت نفت برزیل، با در اختیار داشتن 76 درصد ذخایر ملی برزیل در حوزه کامپوس به عنوان بزرگترین پیشرو در دنیا نصب کابل زیردریایی جهان را به خود اختصاص داده است. شرکت پتروبراس با 43 سال تجربه در توسعه حوضچه‌های نفتی، در جهت تقویت توسعه حوضچه‌های نفت برزیل و سایر مناطق، دانش فنی خود را در اکتشاف و تولید در آب‌های عمیق را گسترش داده است. برای پشتیبانی از این رشد انرژی و پهنای باند اینترنت، پتروبراس ساخت 22 شناور تولید، ذخیره‌سازی و تخلیه و 33 سکوی حفاری را سفارش داده و در زیرساخت‌های جدید این کشور، سرمایه‌گذاری کرده است.
این شرکت برای دوره 2011 تا 2015 جهت سرمایه گذاری، مبلغ ۲۴۴/۷ میلیارد دلار در برنامه داشته که مبلغ ۵۰/۶ میلیارد دلار آن مربوط به پروژه‌های سال 2012 بوده است. پتروبراس اعلام کرده است که در مقایسه با سایر شرکت‌ها، بشکه‌های نفتی بیشتری از مناطق عمیق آبی تولید می‌کند. در سال 2011 تولیدات نفتی زیردریایی در مناطق آبی، 89 درصد کل تولیدات این شرکت در تمام نقاط و 77 درصد تولیدات آن در برزیل را تشکیل داده است. شرکت، تعداد سکوهای حفاری آب‌های عمیق خود را افزایش داده و قادر به حفاری در عمق آب بیشتر از 2000 متر به تعداد 19 بار در سال بوده که این تعداد تا پایان سال 2013 به 33 مورد خواهد رسید.
در می 2012 ثروت حوزه‌های نفتی برزیل، سرمایه‌گذار خارجی سینوپک (شرکت نفت چین) را برای کمک به تأمین مالی پروژه به طول 900 مایل خطوط لوله گاز طبیعی جذب کرده است. در سال 2009 بانک توسعه چین مبلغ 10 میلیارد دلار برای کمک به توسعه میدان‌های نفتی دریایی و برای تأمین نفت در آینده، به پتروبراس وام داده است. نقش برزیل به عنوان یک پیشرو در تولید نفت از میادین دریایی در حمایت از اکتشاف و تولید به معنی توسعه کابلهای قدرت، تلقی می‌شود. شرکت‌های فوروکاوا و پریسمیان که تولیدکننده کابلهای قدرت و نوری هستند، هر دو در برزیل فعال بوده تا جهت تأمین نیازهای مربوط به انتقال نفت این مناطق، هم کابلهای قدرت و هم کابلهای نوری زیردریایی را به بازار عرضه کنند. بدهی‌های سرسام آور برخی کشورهای جنوب اروپا (عمدتا اسپانیایی و پرتغالی)، این شرکت‌ها را ناگزیر کرد که قبل از بحران سال 2008 دارایی‌های خود را در برزیل بفروشند و اینک شرکت‌های ثروتمند چینی در حال دستیابی به دارایی‌های مربوط به انتقال انرژی در برزیل هستند.
کابل های زیردریایی نوری
سیستمهای زیردریایی نوری از اوایل دهه 90 توسعه یافتند، هرچند در شش سال اول، کابل‌ها فقط برای بکارگیری در بازارهای داخلی کشورها نصب می‌شدند. پس از آن بسیاری از این کابل‌ها در انگلستان، ایتالیا، فرانسه و ژاپن نصب شدند. اولین کابلهای بین المللی در سال 1987 و بین کشورهای انگلیس و بلژیک و انگلستان و ایرلند نصب شدند. اولین کابل اقیانوسی، 8-TAT بود که در سال 1988 از آمریکا به اروپا کشیده شد. از آن زمان صدها سیستم زیردریایی منطقه‌ای و یا اقیانوسی نصب شده‌اند. بعضی از پروژه‌های مهم (در جدول 1) ارايه شده است. ارايه اطلاعات به صورت مقدار کیلومتر در هر سال برحسب حجم تجمعی می‌تواند فراز و فرود فعالیت‌های مخابرات دریایی را نشان دهد که در طول پانزده سال اخیر دو دوره رشد را پشت سر نهاده است.
گمانه زنی در مقابل تقاضای واقعی
شکل 2، دو دوره رشد را در صنعت کابل زیردریایی نشان می‌دهد. اولین فراز شکل مربوط به به بازار کابلهای دریایی و زمینی است. گرایش به استفاده از این سیستم‌ها در اواخر دهه 1990 به علت گسترش استفاده از اینترنت و نیاز به رشد برای افزایش ظرفیت بود. میلیاردها دلار از طریق بازار سرمایه برای تأمین مالی ساخت و ساز سیستمهای زیردریایی در قسمت‌هایی از جهان که در آن زمان سطح سرمایه‌گذاری را توجیه نمی‌کرد و انبوه سیستم‌هایی که در اقیانوس اطلس و آرام توسط سرمایه‌گزاران که همه اعتقاد داشتند سیستم آنها ضروری است سرازیر شد. در آن زمان عدم تطابق بین ظرفیت در دسترس و پهنای باند مورد نیاز باعث رقابت شدید قیمت‌ها و شکست بسیاری از طرح‌های تجاری بعدی شد. سیستمهای نصب شده در اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام و آسیای جنوب شرقی، در 5 دوره بعد، از 1998 تا 2002 ،تحت تأثیر این مسائل قرار گرفتند.
این مقاله توسط مهندس محمدعلی مساواتی نوشته شده و در مجله سیم و کابل منتشر شده است.
