نصب فیبر نوری در واحد های مسکونی
اخیـراً و در نصـب یک شـبکه FTTH در برزیـل، نصب‌کنندگان از سـاکنین بازخـوردی آشـنا شـنیدند.”نمی‌خواهیم در دیـد باشـد،“ ایـن سـخنان یـک سـاکن هجده سـاله بـود کـه دسـتورالعمل‌های مـادرش را بـه نصب‌کننـدگان منتقـل می‌کرد. وی درخواسـت دیگـری را نیز کـه عمومـا از سـاکنان سـاختمان‌های بتنی شـنیده می‌شود مطرح نمود: ”نباید هیچ آسیبی به دیوارها وارد شود“. پـس از آنکـه نصب‌کننـدگان بی‌درنـگ رونـد نصـب را توضیـح دادنـد و کیـت فیبـر نوری را برای نصب در سـاختمان نشـان دادند، سـاکن جـوان بـه سـادگی رونـد اجـرا و نتیجـه آن را درک نمـود و چـراغ سـبز به نصب‌کننـدگان داد تـا در برابر چشـمان کنجکاو وی اقدام نمایند.
نصب فیبر نوری در واحد های مسکونی
گسـترش فیبـر – بـه – خانـه(FTTH ) و فیبـر – بـه – مناطـق تجـاری (FTTB )بـه طـور جهانـی شـتاب می‌یابد و اکنـون 147 میلیـون مشـترک، بـه فیبرنـوری متصل‌اند. گرایش کنونـی، بردن فیبـر نـوری درون واحـد مسـکونی و نصـب آن بـه پایانـه شـبکه نـوری ONT درون سـاختمان اسـت کـه لازمه شــبکه‌های FTTH اسـت. در جهـت اجرای این شـبکه‌ها شـرکت‌های مطرح روش‌هایـی را ابـداع نموده‌انـد تـا بتواننـد بـا سـرعت و بـا کمترین هزینـه، فیبـر را بـه مشـترکین بیشـتری برسـانند. حـال به تشـریح روش سـاده‌ای می‌پردازیـم کـه می‌توانـد بـه عنـوان الگـو بـرای نصب مورد استفاده قرار گیرد. مزایای فیبر درون خانه سـرویس دهندگان به طـور فزاینـده‌ای درون هر واحد مسـکونی یـک ONT قـرار می‌دهنـد تـا بـه رویارویـی با نیـاز در حال رشـد سـرعت، کمـک کننـد. در حال حاضر، بسـیاری از آنهـا اتصال یک گیگابیتـی بـه هـر مشـتری ارایـه می‌کننـد و بعضـی بـرای عرضه اتصالات 10 گیگابیـت در ثانیـه بـرای نسـل آتـی برنامه‌ریـزی نموده‌انـد.
عملکرد شـرکت Netflix
علاوه بـر سـرویس‌دهندگان، ارایه دهنـدگان محتـوا نیز در ایـن صحنه از بازیگران فعال محسـوب می‌شـوند که در توسـعه شـبکه‌ها نقـش فعالـی ایفـا می‌کننـد. شـرکت Netflix ،کـه یک شـرکت تأمین کننـده محتواسـت بـرای پخـش یک ویدئـوی 4k یـک اتصـال 25 مگابیـت در ثانیـه‌ای را توصیـه می‌کنـد. ویدئـوی 8k بـا پخـش احتمالا 50 تـا Mbps 100 نیـز در راه اسـت. نیازمندی‌های محتواها مبنای توسعه شبکه‌های آتی است. در ضمـن بـه نظـر می‌رسـد تعـداد دسـتگاه‌های متصـل در هـر خانـه در پنـج سـال آینـده چهـار برابـر خواهـد شـد و پهنـای بانـد بیشـتری بـرای هر دسـتگاه بـرای کاربردهـای مصرفـی و تجاری مـورد نیـاز خواهـد بـود. پیش بینـی شـده اسـت کـه تعـداد دسـتگاه‌هایی کـه پخش ویدئـو، صدا، ویدئـو نظارت امنیتـی، داده، بـازی یـا خانه و لـوازم خانگی خـودکار را پشـتیبانی می‌کنند از پنج عدد در امروز تا بیست عدد در 2020 افزایش خواهد یافت.
هزینه های شبکه بیسیم
هزینـه و مشـکل پوشـش شـبکه‌های بیسـیم نیز عامـل دیگری بـرای سـرعت‌دهی هدایـت فیبـر بـه درون خانـه بـوده اسـت. هنگامـی کـه فیبـر بـه ترمینـال شـبکه یـا ONT کـه در مرکـز سـاختمان قـرار می‌گیـرد وصل شـود، اسـتفاده از یک روتر بیسـیم در همـان مـکان می‌توانـد بـرای تجهیـزات داخل واحد، پوشـش و پهنـای بانـد عالـی فراهم نماید. در مقایسـه با قـرار دادن ONT در بیـرون سـاختمان، در روش FTTH ،نیـاز بـه ترمینال‌هـای سـاده‌تری بـوده و دسترسـی بـه بـرق شـهری نیزآسـان‌تر اسـت. اسـتفاده از ترمینـال درون واحـد مسـکونی، ایـن امـکان را فراهـم می‌کنـد تـا بتـوان ONT را بـا درگاه‌هـای مخابراتی و روتر بیسـیم مجتمـع نمـوده و بـه صـورت یـک دسـتگاه عرضـه کـرد.
اکنـون سـؤالی کـه مطـرح می‌شـود این اسـت کـه سـرویس‌دهنده به چه صـورت می‌توانـد فیبـر را با هزینـه پایین بـه درون واحد برسـاند و چگونـه مشـترک را ترغیـب کند کـه روش پیشـنهادی وی را قبول نماید؟ شـبکه‌های FTTH شـامل تجهیـزات در مرکز مخابرات، شـبکه کابـل و کابل‌هـای هوایـی بـرای بـردن فیبـر از شـبکه بـه درون خانه‌هاسـت. بـا توجـه بـه اینکه هـر کاربـر نیازهای خـاص خود را دارد، هیـچ راه حـل از پیـش تعییـن شـده‌ای بـرای FTTH تعریف نمی‌شـود. گرچـه در بعضـی از واحدهـا، محل قرارگیـری ONT با کابل‌هـای غیرحسـاس بـه خمـش و از طریـق کانال‌ها و یـا از فضای پشـت دیوارهـا بـه پریزهـای دیواری مرتبط می‌شـوند، در بسـیاری از واحدهـای مسـکونی ایـن مسـیرها وجـود نداشـته و یـا مسـدود است. اگر مسـیری در دسـترس نباشـد، نصب کنندگان معمولا تلاش می‌کننـد تـا کابل‌هـایی بـا قطـر 5 میلیمتـر را بـه دیوارهـای داخل واحـد مسـکونی وصـل کنند، امـا این خود مشـکل بـزرگ دیگری را به وجود می‌آورد: “حدود 15 درصد مشترکین آینده نگر درخواست‌های خود برای سرویس را، به علت ظاهر بصری کابل‌ها پس می‌گیرند.” ایـن موضــوع هزینــه‌هایی را بـه ســرویس‌دهندگان تحمیـل می‌کنـد.
گروه‌هـای کاری سـرویس‌دهنده‌ها، بـرای مقابلـه بـا این مشـکل، روش‌هایـی را ابـداع می‌کنند. یکی از ایـن روش‌ها تلفیق کار بـا چیـزی شـبیه بـه دکـور اسـت، دکـوری که سـریع و آسـان نصب شـود، به سـهولت سـرویس فراهـم آورد و با رضایت توسـط مشترکین پذیرفته شود. در ایـن راه حـل، از یـک فرآینـد شـبیه بـه درزبنـدی اسـتفاده می‌شـود. یـک فیبرکوچـک را درشـیار بیـن سـقف و دیوارهـا، قرنیزهـا و دیوارهـا، و گوشـه‌های بیـن دیـوار جای می‌دهنـد. فیبر نـوری مـورد اسـتفاده را چندیـن بـار بـا شـعاع 5/2 میلیمتـر در گوشـه و کنـار و در امتـداد مسـیر بـه ONT می‌تـوان خـم کـرد، بـدون اینکـه بشـکند و یـا بـرای سـرویس مـورد نظر خللـی ایجاد کند. بـا ایـن روش، فیبـر بـه راحتـی و مطمئـن نصـب شـده و بـا اسـتفاده از یـک مـاده چسـبناک آن را تثبیت و محافظـت می‌کنند. بسـیاری از سـرویس‌دهندگان ایـن روش را بـرای بسـیاری از مشترکین بهینه دانسته و اجرا می‌کنند. روش ساده نصب ایـن روش نصـب، سـاده و قابـل درک اسـت. ابتـدا نصب کننده یـک پریـز نـوری را، در نزدیکـی محـل مطلوب ONT کـه عموما بـه پریـز بـرق نزدیـک اسـت، بـر روی دیـوار نصـب می‌کنـد. در بعضـی از پریزهـا محلـی بـرای نصـب قرقـره کوچک فیبـر تعبیه شده است.
عملکرد فیبر نوری
فیبـر نـوری دارای پوششـی بـه قطـر 900 میکـرون و نیـز کانکتـوری اسـت کـه قبلا در کارخانـه به آن متصل شـده اسـت. ایـن فیبـر روی قرقـره کوچکـی پیچانـده می‌شـود. متـراژ فیبـر را می‌تـوان تـا 45 متـر در نظر گرفـت. با کمی فشـار می‌تـوان قرقره را در پریـز قـرار داد. بـا کشـیدن فیبـر از محـور داخلـی قرقـره می‌تـوان آن را بـه فیبـر ورودی بـه واحد رسـانید. از قسـمت رویی قرقـره هـم می‌تـوان فیبـر را بـرای رسـانیدن بـه قسـمت‌های مختلف باز کرد. نصـب کننـده در طول مسـیر دانه‌هـای کوچک چسـب مایع قرار داده و فیبـر را درون چسـب فشـار می‌دهـد تـا بـه طـور کامـل در طول مسـیر محکم شـود. این چنیـن فیبر را بـه ONT ، که معمولا مجهـز بـه یـک روتر بیسـیم و یـا یک جعبه تنظیم اسـت رسـانده و متصـل می‌کننـد. چسـب، بدون اینکـه ترک و یا لکـ هایی به خود گیرد در عرض 30 دقیقه خشک می‌شود.
در صـورت درخواسـت مشـتری می‌تـوان آن را رنگ آمیـزی و گچ‌‌کاری کـرد. بـا ایـن روش سـاده می‌توان فیبـر را بـدون اینکه بـرای دکـور یا سـاکنان ایجاد مشـکل نماید، تا عمق زیـادی درون واحـد مسـکونی قـرار داد و نصـب نیـز بسـیار سـریع خواهـد بـود. روش نصـب تنهـا بـه مهارت‌هـای سـاده‌ای نیازمنـد اسـت، در اسـتفاده از یـک محـل کار، انعطاف‌پذیـری وجـود داشـته و سـرویس‌دهندگان می‌تواننـد از محـل کار خـود بـرای ایجـاد واحد نصـب اسـتفاده کـرده و یـا ایـن کار را بـرون سـپاری کننـد. هزینه‌هـای آمـوزش را می‌تـوان بـا اسـتفاده از رونـد بصری کاهـش داد و نصب کننـدگان می‌تواننـد بـه سادگی با تماشای یک فیلم آموزشی تعلیم داده شوند.
مقایسه روش‌های اجرایی نصب داخلی اپراتورهـای مختلـف روش‌های نصب متفاوتـی را بکار می‌گیرند. روش معرفی شـده در این مقاله روش معرفی شـده توسـط شـرکت OFS اسـت کـه در سـال 2012 بـرای نصـب فیبـر نـوری درون واحـد مسـکونی معرفـی نمـود. ایـن روش نیـازی بـه نیـروی الکتریکـی یـا باتـری ندارد و بـرای اطمینان از اینکه فیبر سـر جای خـود باقـی می‌مانــد، از چســب اسـتفاده می‌شـود. آزمــون‌های مختلفـی نیـز انجام شـده تا اطمینان حاصل شـود که فرسـودگی و قـرار گرفتـن در معـرض نـور و مایعـات شـوینده مشـکلی بـرای شـبکه نصـب شـده ایجـاد نمی‌کند. در مـوارد اندک کـه فیبر نوری بایـد برداشـته یـا جایگزیـن شـود (بـرای مثـال، تعمیـرات دیـوار جزئـی)، فیبـر را می‌تـوان بـا اسـتفاده از یـک رونـد سـاده و بـدون آسـیب زدن بـه سـطح، برداشـت. در ضمـن، می‌تـوان فیبـر را از درون یـا پشـت دیوارهـا گذراند. جدول زیر بر اسـاس اطلاعات منتشـر شـده در بازار، تعدادی از روش‌هـای نصـب فیبـر در داخـل واحد مسـکونی را مقایسـه کرده اسـت. خواننـدگان می‌تواننـد تعییـن کننـد که کـدام ویژگـی برای آنهـا بیشـترین اهمیـت را دارد و مناسـب‌ترین روش بـرای پاسـخگویی بـه نیازهایشـان کـدام اسـت. گزارش‌های علام شـده از طـرف اپراتورهـای مخابراتـی در ایالت متحده، کانـادا، آمریکای جنوبـی و آفریقـای جنوبی نشـانگر آن اسـت که بسـته بـه اندازه و نـوع واحـد مسـکونی، آنهـا توانسـته‌اند نصب کنندگان کـم مهارت خـود را بـرای انجـام نصـب در مـدت زمـان حـدود 30 دقیقـه یـا کمتـر، آمـوزش دهنـد. پیش بینـی می‌شـود در مدت 10 سـال آتی مشـترکین فیبـر بـه 600 میلیـون برسـد و اسـتفاده ازONTهـای داخلـی عـادی شـود. حـال، بـرای اتصـال ایـن کاربـران بـه سـرعت‌های گیگابیتـی نیازمند یـک راه حل قوی، سـاده و پذیرفته شـده اسـت. نصـب بایـد به صورتی باشـد کـه فیبر در معـرض دید نباشـد. در آن صـورت مشـترکان جدیـد ماننـد ده‌ها هـزار نفر دیگر رضایـت خـود را اعلام می‌کننـد که روش نصـب فوق‌العاده اسـت و آنها حتی نمی‌توانند آن را ببینند.
ترجمه: مهندس محمدعلی مساواتی (کارشناس ارشد صنایع /کارشناس برق و الکترونیک)
